Belastingdienst: Fiscaal Kompas zzp biedt geen enkele zekerheid
De voorbeeldovereenkomst uit het ‘Fiscaal Kompas ZZP Zorg’ van de zes grootste brancheorganisaties volstaat niet om te bepalen of er sprake is van schijnzelfstandigheid of niet. Het gaat om de wijze waarop de werkzaamheden feitelijk worden uitgevoerd, laat een woordvoerder van de Belastingdienst weten.
Het Fiscaal Kompas kent een voorgeschiedenis. Brancheorganisaties Zorg (BoZ) -met daarin Actiz, de Nederlandse ggz, NFU, NVZ, VGN en Zorgthuisnl- hebben eerst het ‘Fiscaal Kader ZZP Zorg’ geprobeerd te maken, samen met de Belastingdienst. In juli 2023 is nog een intentieverklaring getekend met de ministeries van VWS, Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Financiën en de Belastingdienst, maar kort daarna zag BoZ ‘zich genoodzaakt’ het overleg op te schorten. Vervolgens maakte BoZ zelf het Kompas, zonder de Belastingdienst, met adviesbureau Deloitte.
Het Fiscaal Kompas is dus niet geaccordeerd door de Belastingdienst, stelt de Belastingdienst naar aanleiding van vragen van Zorgvisie. “De Belastingdienst toetst op basis van wet- en regelgeving of er sprake is van een zzp-er of van een schijnzelfstandige. De wijze waarop de werkzaamheden feitelijk worden uitgevoerd, is daarbij doorslaggevend.” De zorgsector neemt daarin dus geen andere positie in dan andere sectoren.
BoZ stelt dat ze binnenkort weer een gesprek hebben met de Belastingdienst en het ministerie van Sociale Zaken. “De reactie van de Belastingdienst komt voor ons niet als een verrassing. Intussen blijft ons Fiscaal Kompas ZZP Zorg is beschikbaar voor leden. Het bevat een overzicht van de relevante fiscale wet- en regelgeving voor de loonheffingen en de kwaliteit van zorg rond de inhuur van zzp’ers in de zorg. Het kompas biedt handvatten voor de zorgvuldige toepassing daarvan. Er staat ook in dat er nog steeds sprake kan zijn van interpretatieverschillen met de Belastingdienst en dat discussie niet op voorhand kan worden uitgesloten”, aldus BoZ-bestuurslid, Theo van Uum.
Ook andere modelovereenkomsten tussen opdrachtgever en zzp’er worden niet goedgekeurd door de Belastingdienst. “Modelovereenkomsten geven geen zekerheid vooraf over het werken buiten dienstverband”, stelt het kabinet. “Dit hangt namelijk af van hoe er in de praktijk wordt gewerkt, niet van wat er in een contract staat.” Lopende goedgekeurde modelovereenkomsten worden door de Belastingdienst nog wel gerespecteerd tot de einddatum van de overeenkomst.
Boterbriefje
Zzp’ers en opdrachtgevers zoeken nu wanhopig naar een nieuw ‘boterbriefje’ van de Belastingdienst waarop staat dat het allemaal in orde is. Advocaat Boris Emmerig van Holla Advocaten krijgt geregeld vragen van zzp’ers over de waarde van het Fiscaal Kompas. Hij kan zich voorstellen dat de Belastingdienst ‘best wel pissig’ is over dat Fiscaal Kompas omdat het min of meer achter hun rug om is gemaakt.
Disclaimer
In het Kompas zelf staat ook een flinke disclaimer. ‘Het gebruik van de informatie uit dit document is strikt op eigen risico en voor eigen verantwoordelijkheid van de zorgorganisatie. De BoZ+ partijen en Deloitte Belastingadviseurs B.V. aanvaarden geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of omissies in de inhoud van dit document, noch voor enige schade die voortvloeit uit het gebruik van deze informatie.’
Naar de rechter
Als mensen zeker willen zijn van hun zzp-zaak, is de enige sluitende oplossing die Emmerig kan bedenken de volgende: zzp’ers kunnen naar het UWV gaan om een op hun situatie toegesneden standpunt te krijgen. Dat heet een ‘beschikking geen verzekeringsplicht’. Met zo’n beschikking krijgen zzp’ers binnen dertien weken te horen of de arbeidsrelatie als een dienstbetrekking wordt beschouwd. Waarschijnlijk is het antwoord dan ‘nee’ omdat de norm bij bijvoorbeeld ziekenhuizen is dat mensen daar in loondienst zijn. Vervolgens kunnen ze deze beslissing voorleggen aan de rechter. Dan krijgen ze een onafhankelijk oordeel. “Ik zou zeggen: ga het vragen, want dan weet je het. Ik zie hier ook een taak weggelegd voor de belangenverenigingen van zzp’ers.”
Er blijkt nog wel een mogelijkheid tot vooroverleg met de Belastingdienst te zijn, maar ook dat is een voorwaardelijke zekerheid, stelt Edith de Bourgraaf van de Belastingdienst in een webinar georganiseerd door RegioPlus. “We zullen bij controle altijd toetsen op de feitelijke situatie. Het gaat om de manier waarop feitelijk wordt gewerkt.”
Ook het oprichten van een bv of een maatschap, als die geen realiteitswaarde heeft, biedt geen garantie. De Belastingdienst kijkt door deze constructie heen en kan nog steeds beoordelen dat het een werknemer betreft.
Zzp’ers en opdrachtgevers kunnen aan de hand van negen criteria checken of er sprake is van een arbeidsovereenkomst of een overeenkomst van opdracht.
Bron: Zorgvisie.nl