Zo toetst flexpool FAIR fraude en schijnzelfstandigheid zzp’er
Zzp-diensten van ouderenzorgorganisatie Vitalis werden in besloten chatgroepen te koop aangeboden. Daarom vroeg Vitalis aan de coöperatie Flexibele Arbeidsinzet In de Regio (FAIR) of het zzp’ers wil controleren op identiteitsfraude, vervalsingen van diploma’s en schijnzelfstandigheid.
Begin dit jaar hoorde Jeroen Swanen, bestuurder bij FAIR en directeur Flex bij Vitalis, een van de werkgevers achter FAIR, dat op besloten Facebook- en Telegramgroepen diensten van Vitalis en zorgdiploma’s te koop werden aangeboden.
Bovendien is er een rapport van de IGJ over misstanden in het opleiden in de zorg. Hierin staat dat zorgorganisaties steeds vaker aangifte doen van onterechte en valse diploma’s. Ook staat in het rapport dat er in de zorg sprake is van vervalste stages, aftekenstages tegen betaling, risico’s met valse identiteit van zorgverleners en verwevenheid met het criminele circuit.
Het IGJ-rapport is weer tot stand gekomen na de brandbrief ‘Alarmerende misstanden in de zorgsector’ van een groep anonieme zorgprofessionals. De brandbrief geeft signalen over slecht opgeleide mensen in de zorg en mogelijke fraude met diploma’s, cv’s en Verklaringen Omtrent het Gedrag (VOG).
Rapportage met AI
Genoeg aanleiding voor Swanen om extra controles in het aanmeldsysteem van FAIR te verwerken. Met artificiële intelligentie (AI) worden vervalsingen en verdachte documenten van de zzp’er gefilterd. De AI beslist, volgens Swanen, niet of iemand wel of niet mag zzp’en via FAIR, maar draait wel een rapportage uit in hoeverre aangeleverde documenten echt en betrouwbaar zijn.
Twee maanden geleden is FAIR begonnen met de ingebruikname van het controlesysteem. Sindsdien heeft een aantal zzp’ers de benodigde documenten, zoals diploma’s, nog niet aangeleverd. Dat betekent niet per se dat ze fraude met diploma’s plegen, benadrukt Swanen, maar FAIR heeft wel besloten deze zzp’ers niet in te zetten. “We gaan voor de maximale veiligheid van zorg en het belang van de cliënt. Daarom ontzeggen we deze zzp’ers de toegang. We hebben deze zzp’ers gevraagd waarom ze niet door dit proces willen gaan, maar daar komen geen betere antwoorden op dan: ‘ik ga dit niet doen.’”
FAIR doet geen aangifte, want de zzp’ers weigeren alleen door het proces te gaan. Daarmee hebben ze geen fraude gepleegd. De zzp’ers weten, volgens Swanen, wel heel goed dat FAIR een controle uitvoert.
Beperken ‘deurtje uit deurtje in’
FAIR wordt steeds groter. Inmiddels zijn verspreid over Nederland zo’n zeventig zorgorganisaties aangesloten. Zij werken allemaal met hetzelfde programma. Op het moment dat FAIR deze zzp’ers weigert, wordt het voor deze mensen ook moeilijker om ergens anders aan de slag te gaan. “Doordat we dit op regionaal niveau organiseren, beperken we ook het ‘deurtje uit, deurtje in’-principe. Er ontstaat minder ruimte voor fraude en vervalsing. Onze uitnodiging aan alle zorgorganisaties is dan ook: sluit je aan bij FAIR. Al is het alleen maar voor de kwaliteit van zorg.”
Op het moment dat FAIR daadwerkelijk fraude zou constateren, doet de werkgever, de zorgorganisatie zelf, aangifte. Dat is tot nu toe nog niet gebeurd.
Controles in de nacht
Vitalis wil verzekerd zijn van hoge kwaliteit van zorg, ook door zzp’ers. Daarom worden zzp’ers steekproefsgewijs gecontroleerd op identiteit (de vergewisplicht). Swanen is de afgelopen tijd twee nachten de vloer op geweest om de identiteit van de zzp’er die op dat moment aan het werk waren te controleren. Hij trof hardwerkende zzp’ers die ook daadwerkelijk de zzp’ers waren die die nacht zouden werken, volgens het systeem. Swanen: “Ze schrokken enigszins, maar na uitleg dat zzp’ers soms wisselen van identiteit, zag ik dat ze het waardeerden wat ik deed, juist ook omdat sommige zzp’ers weten dat er dingen gebeuren die het daglicht niet kunnen verdragen.”
Bedrijfsvoering
De fraude-software van FAIR controleert ook op schijnzelfstandigheid, ook niet onbelangrijk in deze tijd vanwege de handhaving van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) per 1 januari 2025. FAIR controleert onder meer de bedrijfsvoering van de zzp’ers. Daar gaat nogal eens wat mis. FAIR ziet bijvoorbeeld dat andere bedrijven eigenaar zijn van het bedrijf van de zzp’er en verkeerde inschrijvingen bij de Kamer van Koophandel. “Dat zijn voor ons ook redenen om te zeggen: je komt er niet in.”
FAIR (Flexibele Arbeidsinzet In de Regio) is een flexpool voor zzp’ers, georganiseerd door werkgevers in de vvt. Zzp’ers melden zich via FAIR aan voor aangeboden diensten bij de aangesloten zorgorganisaties.
Bron: Zorgvisie.nl