Bas Leerink verwacht overnamegolf: ‘Fusie maakt samenwerken veel makkelijker’
“Als je succesvol wil samenwerken in de zorg, is een fusie logisch”, zegt managing director Healthcare Bas Leerink van adviesbureau IG&H: “Na een fusie kun je sneller besluiten en ben je efficiënter. Met een gewone samenwerking loop je het risico dat het een praatcircus wordt.”
Met een fusie ben je ook een deel van de bureaucratie kwijt die je bij een gewoon samenwerkingsverband hebt, zegt Leerink. Je hebt niet steeds de angst dat ACM op een gegeven moment ingrijpt. “Instanties zoals IGJ, NZa, banken en ministerie van VWS kunnen ook niet zo goed overweg met samenwerkende organisaties. Het kost zorgorganisaties die samenwerken veel extra tijd om die instanties dingen uit te leggen en toe te lichten.”
Leerink: “Als ziekenhuizen afspreken dat de een de helft van een zorgpad doet en het tweede ziekenhuis het andere deel, is dat niet makkelijk uit te leggen aan sommige instanties. Bovendien is het voor die twee aparte organisaties ingewikkeld dat financieel te regelen. Met een fusie voorkom je al die problemen. Volgens Leerink daalt dat besef in bij grote zorgorganisaties.
Op agenda zorgbestuurders
Het ex-lid van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving voorziet dat fusies steeds vaker op de agenda van zorgbestuurders komen. Met name bij ziekenhuizen en grote vvt-organisaties. Voordeel van fusies in de vvt is dat het snel geld oplevert, omdat de overlap in veel steden en wijken erg groot is, zoals in de thuiszorg. “Het beste zouden die fusies moeten leiden tot een grote wijkorganisatie. Dat zou ik logisch vinden. Daar verwacht ik veel van.”
Leerink: “Als je thuiszorgorganisaties samenvoegt zou dat veel waarde toevoegen. Neem alleen al de reistijd van zorgmedewerkers dat dat bespaart. Dat gaat echt om tientallen procenten. In die thuiszorg moet echt iets gebeuren. En dat gaat ook gewoon gebeuren, want dit is niet vol te houden.” En ook op grote schaal: twintig vvt-organisaties omsmeden tot één grote, het liefst in de buurt van een ziekenhuis: “Waarom niet?”
Neem maar de leiding
Ander voordeel van fuseren is dat er een duidelijke grote partij in een regio ontstaat. Die kan makkelijker de leiding nemen in het transformatieproces dat IZA vraagt. “Je ziet dat partijen in de regio zoekende zijn en die samenwerking nu nog niet tot stand komt. Op een gegeven moment zullen zorgverzekeraars ook zeggen tegen een grote zorgpartij: ‘Neem jij maar de leiding en als je daarvoor een andere organisatie moet overnemen is dat prima: dan komt dat transformatie ten minste op gang.’”
Leerink: “Ik zie dat zorgverzekeraars dat graag willen. Ik denk dat enkele grote vvt-organisaties al serieus met de voorbereidingen voor overnames bezig zijn. Daar gaat het echt gebeuren. Als twee ziekenhuizen samengaan zou dat ook goed zijn. Op dat punt zijn zorgverzekeraars iets terughoudender, omdat dat soms betekent dat er slechts één partij ziekenhuiszorg levert in een regio. Mijn oplossing zou zijn hun prestaties en kosten gewoon te benchmarken.”
Liever groot ziekenhuis dan umc
Volgens hem zijn de regioplannen uit IZA beter te realiseren als er een grote partij in de regio is die iets meer macht heeft, het liefst een groot ziekenhuis. Dat hoeft zeker geen umc te zijn. Eigenlijk liever niet, vindt Leerink: “Een umc heeft weinig zicht op grote delen van de zorg, zoals het maatschappelijk werk, wijkzorg, ggz en een deel van de eerste lijn.”
Niet onbelangrijk: banken zien fusies wel zitten, verwacht Leerink. In principe wordt de organisatie finanieel sterker: je hebt maar één ict-afdeling nodig, één HR en je hoeft mogelijk niet twee maar één mri- of ct-scanner te vervangen. Leerink: “Uiteindelijk leidt dit tot een financieel stabieler geheel. Als je een goede leiding boven in die nieuwe fusiepartij zet, geeft dat vertrouwen aan de banken dat het gaat lukken. Daar zijn banken gevoelig voor.”
Bron: Zorgvisie.nl