Hoe een Gideonsbende zinnige zorg op de kaart zette
De meerjarige samenwerking binnen het Netwerk Zinnige Zorg bleek een succesformule. Het behandelvolume en de zorgkosten daalden en de kwaliteit en toegankelijkheid verbeterden. Toch stuitte de beweging op veel weerstand. In deze aflevering van Jong Talent vertelt Thebe-regiomanager zorg Anke Nizet (33) hoe zij passende zorg via de politieke arena een slinger geeft.
Na haar bachelor Human Movement Science en master Health Technology Assessment werkt Anke Nizet bij Coöperatie VGZ. Eerst als trainee en bestuursadviseur, later als public affairs manager. Daar staat ze in de politieke arena en probeert ze de zinnige zorgbeweging te versnellen. In 2019 richt Nizet een politieke werkgroep op binnen het Netwerk Zinnige Zorg. Ze werkt ook mee aan een WEF-rapport over de houdbaarheid van het Nederlandse zorgstelsel, dat ze in 2023 aan toenmalig VWS-minister Ernst Kuipers overhandigt. Sinds juni 2023 is Nizet regiomanager zorg bij Thebe, waar ze verantwoordelijk is voor de zorg aan cliënten en de resultaten van zelfstandige zorgteams in Midden-Brabant en binnen het MT voor de portefeuilles informele zorg, bestuursmanagement en organisatie en financiën.
Je hebt jarenlang aan topsport gedaan. Hoe ben je in de zorg beland?
“Topsport maakt dat je continu je mentale en fysieke grenzen beproeft en overschrijdt. Maar wat écht mijn nieuwsgierigheid en het willen veranderen aanwakkerde, zijn diverse bizarre situaties die ik op jonge leeftijd meegemaakt heb. Een paar voorbeelden: mijn oma die ik met een gebroken heup op de grond vond, een klasgenootje dat ik moest reanimeren na een aanrijding, een oom met een hersenbloeding, een andere oom met slokdarmkanker, mijn zus die een schietpartij in Mexico overleefde en mijn broertje dat ik verloor aan een motorongeluk. Daarnaast is mantelzorg in onze familie vanzelfsprekend. In mijn tienerjaren woonde mijn oma bij ons en verdeelden we de zorg voor haar. Daarna had ik in Groningen, Den Haag en Nijmegen verschillende ‘verzorgoma’s’. De emotionele betrokkenheid bij al deze gebeurtenissen was intens, maar het gevoel om iets voor een ander te kunnen betekenen, juist als iemand op zijn kwetsbaarst is, is onbetaalbaar. Het maakt ook dat je van jongs af aan steengoed weet wat het belangrijkst is in het leven: liefde voor elkaar en gezondheid.”
Vanwaar jouw passie voor zinnige zorg?
“In februari 2016 was ik bij de overhandiging van het strategiedocument ‘zorg voor 2020’, dat door de IGJ en de NVZ aan minister Schippers werd overhandigd. Dat was voor mij écht een moment waarop ik dacht: ‘Wauw, hopelijk mag ik daar ooit staan en het verschil maken voor zoveel mensen in Nederland.’ Vanuit mijn stage bij de IGJ en mijn baan bij ZonMw als consultant publiek private samenwerkingen werkte ik veel samen met Coöperatie VGZ en in het bijzonder met Charlotte Oldenburg. Ik leerde de zinnige zorg-strategie van Coöperatie VGZ kennen, geloofde daar volledig in en ging daar daarom vol energie in november 2016 aan de slag. Eerst als trainee, een half jaar later als bestuursadviseur van Ab Klink. Op die positie heb ik veel geleerd over het zorgstelsel, de politieke arena in de zorg en de zinnige zorg strategie.”
Welke kansen en knelpunten signaleerde je vervolgens als public affairs manager?
“Binnen het Netwerk Zinnige Zorg werkten we intensief en meerjarig samen met alliantiepartners. Daarvoor sloten we de handen ineen met twaalf ziekenhuizen, vier ggz-organisaties en drie vvt-instellingen. Zorgprofessionals waren de motor van de zinnige zorg-initiatieven. Het was een succesformule: het behandelvolume en de zorgkosten daalden en de kwaliteit en toegankelijkheid verbeterden. De mooie initiatieven vlogen mij om de oren, maar de meeste mensen houden niet van veranderen. En man, wat kregen we veel weerstand. Mensen vertrouwden het niet, hadden twijfels over de noodzaak, wantrouwden de afzender of hadden allerlei tegenargumenten. Om te versnellen, hadden we de juiste randvoorwaarden vanuit de politiek nodig.”
Daarom heb je in 2019 een politieke werkgroep opgericht binnen het Netwerk Zinnige Zorg. Wat is er sindsdien bereikt?
“In 2023 stonden de nieuwe Tweede Kamerverkiezingen geagendeerd. Tijd voor onze Gideonsbende om met een strijdplan te komen. We hadden één doel: zinnige zorg toegankelijk maken voor alle patiënten in heel Nederland. Daarvoor wilden we zinnige zorg inhoudelijk zoveel mogelijk terugzien in de verkiezingsprogramma’s en daarna natuurlijk in het regeerakkoord. Wat volgde waren talloze werkbezoeken, schriftelijke inbrengen aan politieke partijen en de vaste Tweede Kamer commissie VWS, rondetafel- en één-op-één-gesprekken, mediaberichten, radio-interviews en vlogopnames. Lijstrekkers briefden we inhoudelijk over best practices en de ondervonden knelpunten, bestuurders uit de politieke werkgroep stuurden we naar televisieprogramma’s, we leverden zinsneden aan voor het regeerakkoord en stelden een manifest op die we overhandigden aan informateur Hamer, Rutte en Kaag. De campagne resulteerde erin dat zinnige zorg mainstream werd en dat het bijna in elk partijprogramma genoemd werd.”
Medio 2023 ben je overgestapt naar Thebe als regiomanager. Wat wil je via die weg bereiken?
“Ik wil groeien als leider en de systeem- en leefwereld aan elkaar verbinden. Daarnaast was nieuwsgierig naar hoe zorgprofessionals denken en doen en waar exact de knoppen zitten om aan te draaien voor vernieuwing. Aangezien Thebe een alliantiepartner van VGZ is, werkte ik er al veel mee samen en kende ik de bedoeling: zelf, thuis en technologie. Ik geloof ook in Thebe’s participatieve besturingsmodel, waarmee zorgprofessional in de lead zijn bij verandering en innovatie. Bestuurder Agnes Klaren, nu mijn leidinggevende, vertelde over het succes van de nieuwe regionale werkwijze rond de oogdruppelbril. Ik was onder de indruk.
Bij Thebe mag ik onder meer de toekomstvisie en politieke strategie mede vormgeven en sturing geven aan de implementatie van complexe verandertrajecten. Zo werk ik mee aan het landelijke IZA-traject ‘de buurt als ecosysteem’ met zestien vvt-aanbieders en vele ketenpartners. Daarnaast heb ik in mijn eerste maand bij Thebe MantelzorgNL uitgenodigd, waarmee we per 1 september een samenspel pilot gaan draaien in verschillende wijkteams. De focus komt daar te liggen op een methodiek voor een gelijkwaardig samenspel met zorgprofessionals. Ook wordt er een gespreksmodel toegevoegd aan het verpleegkundig adviesgesprek, gaan we experimenteren met de app ‘samenspel planner’ en investeren we in een zelfzorgnetwerk waarin ‘samenspel handelingen’ via instructie visuals, e-learnings en filmpjes worden aangeleerd. Daarvoor organiseren we twee keer per jaar sprints met alle ketenpartners in Midden-Brabant en ontwikkelen we een gezamenlijke cliëntenreis.
Cliënten leren een oogdruppelbril te gebruiken leidde tot een maatschappelijke beweging. Het is van belang dat de hele regio mee is en dat we bijdragen aan een cultuurverandering op dit thema. Anders kunnen cliënten overstappen naar andere zorgaanbieders die nog de verouderde manier van werken hanteren en blijven we water naar de zee dragen. Samenwerken met politiek Den Haag om te versnellen is hierbij essentieel.”
Welke aanbevelingen wil je de bewindslieden van VWS meegeven?
“Een eerste stap in het vervolg van de Nederlandse zorgtransformatie vraagt om een zorgzame wijk met goede maatschappelijke voorzieningen en een samenspel tussen cliënten, naasten en zorgprofessionals. Immers, individualisme en eenzaamheid werken een zorgvraag in de hand. Zonder het leggen van deze basis bereikt passende of zinnige zorg nooit haar volledige potentieel. Als ik dan kijk naar de budgettaire bijlage van de kabinetsplannen, dan is het onduidelijk hoe, voor wie en of er geld beschikbaar komt voor preventie in die wijken. Het gemeentefonds wordt met 10 procent gekort door het schrappen van specifieke uitkeringen. Ook is er een verlaging per 2027 van 300 miljoen euro op publieke gezondheid. Dat is tegenstrijdig aan de transformatie die zo noodzakelijk is.”
Als je bij machte zou zijn om één ingreep te doen, wat zou je veranderen?
“Het is van belang dat de landelijke overheid knopen doorhakt over welke zorg zorgverzekeraars wel en vooral ook niet meer moeten vergoeden, zodat het wetsvoorstel ‘bevorderen zorgcontractering’ (artikel 13) wordt aangepast. Het vergoedingspercentage ongecontracteerde zorg moet écht omlaag. De wereld is veranderd en dit wetsvoorstel stamt uit een tijd waarin de arbeidsmarkt er heel anders uitzag. Als we nu al voelen dat we alle zorgprofessionals hard nodig hebben voor essentiële zorgvragen, waarom blijven we dan minder gepaste zorg in stand houden en vergoeden? Stimuleer juist aanbieders die met het oog op de toekomst aan het werk zijn en er voor zorgen dat passende zorg in 2030 écht het resultaat is van het samenspel tussen cliënten, naasten en zorgprofessionals.”
Hoe ziet jouw agenda eruit?
“Momenteel ben ik één jaar in dienst bij Thebe en liggen er heel veel uitdagingen op mijn bordje. Vanuit welke positie ik ook acteer of ga acteren, ik wil graag een grote impuls geven aan de Nederlandse gezondheidszorg.”
Bron: Zorgvisie.nl