Zorgverzekeraars besteden wachtlijstbemiddeling ggz uit
Zorgverzekeraars zien zich gedwongen actiever te worden op het gebied van zorgbemiddeling. Opvallend is dat ze de bemiddeling overlaten aan zorgaanbieders, die vervolgens ook de behandeling naar zich toe kunnen trekken. Een van die wachtlijstscreeners op het gebied van adhd-diagnostiek is iPractice.
Zorgverzekeraars hebben een zorgplicht, maar hebben ook al jaren moeite om daaraan te voldoen. In de ggz zijn wachtlijsten al tijden een hardnekkig probleem. Op de wachtlijst voor ggz-behandelingen in het algemeen staan volgens schattingen rond de 90.000 mensen. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft vorig jaar gesteld dat zorgverzekeraars proactiever moeten handelen om de wachtlijsten aan te pakken. Zorgbemiddeling is daar een manier voor.
Zelfdiagnose via TikTok
Daarbij zijn er aanwijzingen voor een nieuwe trend. Steeds meer jongeren melden zich bij zorgaanbieders en verzekeraars omdat ze denken dat ze adhd hebben. Het gaat met name om jongvolwassenen die zichzelf met behulp van filmpjes op TikTok en Instagram hebben gelabeld met adhd. Ze denken dat er iets mis gaat in hun brein en zoeken de oplossing in het label adhd en medicatie.
Gijs Coppens, de oprichter van iPractice, de zorgaanbieder die wordt ingeschakeld door zorgverzekeraars bij zorgbemiddeling, vermoedt dat er ongeveer 10.000 tot 15.000 volwassenen op de ggz-wachtlijst staan met een verwijzing voor adhd-diagnostiek. Zijn collega, directeur en gz-psycholoog Nine Gramberg ziet dat veel van deze mensen een verwijzing van de huisarts hebben gekregen, terwijl ze nooit eerder onder behandeling zijn geweest. “We kunnen hier van alles van vinden, maar uiteindelijk hebben deze mensen een hulpvraag. Toch moeten we kritisch zijn over de vraag hoe deze mensen het beste geholpen kunnen worden. Ik zie het als goede zorg om mensen uit te leggen wat de verschillende oplossingen zijn. Medicatie kent ook nadelen en is voor een groot deel geen lange termijn oplossing.”
Online screening
iPractice screent sinds kort voor CZ en VGZ de mensen op de wachtlijst voor adhd-diagnostiek die zich hebben aangemeld voor zorgbemiddeling. Bij deze pilots geven de zorgverzekeraars de gegevens van de wachtenden, ook de wachtenden die bij andere ggz-aanbieders ingeschreven staan, na toestemming te hebben gevraagd aan de wachtenden, aan iPractice. Bij VGZ is iPractice de enige screeningspartij. iPractice werkt vervolgens weer samen met een netwerk van zorgaanbieders voor vervolgbehandelingen, zoals Mentaal Beter, Caleido zorg, Forta groep, Eleos en Pi-groep. Deze aanbieders pakken ook een deel van de vervolgbehandelingen op.
Uit de pilot met CZ blijkt dat niet alle wachtenden met iPractice verder willen, maar sinds augustus hebben 162 wachtenden van CZ contact opgenomen met iPractice.
De psychologen van iPractice screenen de wachtenden in de pilot met CZ vervolgens met een online kennismaking, een online vragenlijst en een online gesprek van een half uur waarin wordt gekeken waar de persoon precies last van heeft en wat een mogelijke oplossing is.
Op basis hiervan wordt niet een diagnose gesteld – het is immers een screening – maar wel gekeken of er in algemene zin sprake is van een psychische stoornis. Vervolgens geven de psychologen van iPractice advies. Bij CZ krijgt de helft van de gevallen een korte behandeling bij iPractice.
Genoeg capaciteit
Deze wachtlijstbemiddeling met een zeker eigenbelang zou bij andere zorgaanbieders tot opgetrokken wenkbrauwen kunnen leiden. CZ geeft toe dat ze inderdaad geen aanbestedingsronde heeft gedaan onder alle ggz-aanbieders. Maar dat is ook niet verplicht, blijkt ook uit een reactie van de NZa. “De zorgverzekeraar is verantwoordelijk om de verzekerde te bemiddelen naar zorg die nodig is. Zorgaanbieders en zorgverzekeraars kunnen zulke afspraken maken als bemiddeling naar zorg nodig is. Voor zorgverzekeraars geldt geen aanbestedingsplicht”, aldus de NZa.
CZ heeft voor iPractice gekozen omdat zij al ervaring hadden met deze aanbieder en omdat iPractice heeft aangegeven nog personeels-capaciteit te hebben. CZ stelt dat meerdere ggz-aanbieders een stop hebben gezet op het aannemen van nieuwe cliënten met een adhd-verwijzing omdat ze de stijgende vraag niet aan kunnen. Omdat de zorgbemiddelingsvragen ook exponentieel stijgen dit jaar (van 57 in april naar 297 in augustus) heeft CZ voor deze nieuwe aanpak gekozen. Zorgverzekeraar VGZ geeft aan dat iPractice ‘vermoedelijk de enige screenings-partij is voor de diagnosegroep adhd’.
Directeur en GZ-psycholoog Nine Gramberg van iPractice denkt dat andere ggz-aanbieders deze nieuwe aanpak alleen maar fijn vinden. “Andere ggz-aanbieders willen ook niet dat deze mensen er bij hun poort achter komen dat ze eigenlijk voor niets gewacht hebben. Wij hebben nu nog voldoende behandelcapaciteit. Andere ggz-aanbieders zitten met de handen in het haar vanwege het grote aantal aanvragen van mensen met een verwijzing voor een adhd-diagnose.”
Oprichter Coppens van iPractice benadrukt dat hij wel degelijk bewust is van de mogelijkheid om met een screening voor te dringen op andere ggz-aanbieders, maar dat dit gaat om een kleine pilot die is opgezet om juist op termijn de samenwerking met andere aanbieders in te regelen. Dit is volgens hem ook zo gegaan bij eerdere, grotere projecten samen met zorgverzekeraars.
Wachthulp en transfertafels
Het beoogde effect, kortere wachtlijsten, lijkt bereikt te worden met de pilots. Ook uit andere projecten van zorgverzekeraars met wachtlijstbemiddeling, blijkt dat veel mensen eigenlijk nooit op een ggz-wachtlijst hadden moeten staan. Zorgverzekeraar Zilveren Kruis zet meerdere ggz-aanbieders om de tafel -de transfertafels- om wachtlijsten te bestrijden. In de regio Apeldoorn en Zutphen werd aan de transfertafel in een jaar tijd 600 transfers gerealiseerd. 44 procent werd van de specialistische ggz doorverwezen naar ‘snellere’ ggz: partijen waar de wachttijden korter zijn. 15 procent kon van de specialistische ggz naar de basis ggz doorverwezen worden en 10 procent werd door het sociaal domein opgepakt.
Een ander project van Zilveren Kruis is WachtKracht, in samenwerking met de gemeente Zwolle, waarin wachtenden worden verbonden met sociale aanbieders, zoals stichting Focus en Zwolle Doet!. Ook hier blijkt dat een deel van de wachtenden al dusdanig geholpen wordt met hulp vanuit het sociaal domein dat een beroep doen op de ggz niet meer nodig is.
Onterechte verwijzingen
Impliceren de zorgverzekeraars dan dat huisartsen onterechte verwijzingen voor ggz-behandelingen aan het rondstrooien zijn? Manager ggz Marieke Verlee van CZ: “Nee, het is een maatschappelijk probleem. In de maatschappij kan het verkrijgen van het label adhd allerlei voordelen brengen, zoals extra ondersteuning. Daar worstelen huisartsen ook mee.”
Bron: Zorgvisie.nl